8. Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat
Istotne zasady rachunkowości
Przychody z tytułu opłat i prowizji powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Grupę i są wyceniane w oparciu o wynagrodzenie określone w umowie z klientem. Przychody te obejmują m.in. opłaty za udzielenie kredytów (nie posiadających harmonogramów), za zobowiązanie się do udzielenia kredytu, opłaty za wydanie kart, za transakcje kartowe, za obsługę i sprzedaż produktów inwestycyjnych i ubezpieczeniowych, za obsługę rachunków bankowych, za wpłaty i wypłaty gotówkowe, za usługi powiernicze, za operacje papierami wartościowymi oraz marże uzyskane na transakcjach wymiany walut.
Przychody i koszty dotyczące opłat i prowizji bezpośrednio związanych z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są rozliczane z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej oraz ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji przychodów lub kosztów odsetkowych. Zasady rachunkowości dotyczące takich przychodów i kosztów zostały opisane w Nocie 7.
Przychody z tytułu opłat i prowizji związane z aktywami finansowymi bez określonych harmonogramów spłat (przede wszystkim kredyty w rachunku bieżącym, kredyty obrotowe, kredyty z tytułu kart kredytowych) oraz z wystawieniem, wydłużeniem terminu, podwyższeniem kwoty gwarancji i akredytyw są rozliczane w czasie metodą liniową przez okres życia produktu, którego dotyczą oraz są ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji „Przychody z tytułu prowizji i opłat”.
Prowizje i opłaty za zobowiązanie się do udzielenia kredytów, które najprawdopodobniej zostaną udzielone, są odraczane i z chwilą powstania aktywów finansowych są rozliczane z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej lub metodą liniową w zależności od rodzaju kredytu, którego dotyczą.
Natomiast w przypadku pozostałych opłat i prowizji związanych z usługami finansowymi oferowanymi przez Grupę stosowany jest pięciostopniowy model rozpoznawania przychodów, tj:
- identyfikacja umowy z klientem,
- wskazanie elementów (poszczególnych zobowiązań) zawartych w umowie,
- ustalenie ceny,
- alokacja ceny do poszczególnych elementów umowy,
- rozpoznawanie przychodu po spełnieniu warunków związanych z poszczególnymi elementami umowy.
Grupa każdorazowo stosuje powyższy model i rozpoznaje przychody z tytułu prowizji i opłat:
- jednorazowo (gdy nastąpiło wykonanie usługi wraz z przeniesieniem kontroli nad tą usługą na drugą stronę umowy),
- w miarę upływu czasu, gdy usługa jest realizowana przez pewien okres czasu.
Powyższy model rozliczania stosowany jest przede wszystkim do usług takich jak: opłaty za wydanie kart, za transakcje kartowe, za obsługę i sprzedaż produktów inwestycyjnych, za obsługę rachunków bankowych, za wpłaty i wypłaty gotówkowe, za usługi powiernicze, za operacje papierami wartościowymi oraz marże uzyskane na transakcjach wymiany walut.
Zasady rachunkowości dotyczące rozpoznania przychodów z tytułu opłat i prowizji z tytułu bancassurance zostały opisane w Nocie 7.