Ważniejsze czynniki mające znaczący wpływ na działalność i wyniki Grupy

Działalność Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. w 2023 roku była w głównej mierze determinowana przez sytuację makroekonomiczną w kraju, jak i za granicą. Gospodarki Polski, jak i jej kluczowych europejskich partnerów handlowych, odczuwały skutki wojny na Ukrainie, rozpoczętej w 2022 roku. Tempo wzrostu PKB w Polsce wyraźnie spowolniło do +0,2% w roku 2023 w porównaniu do +5,3% osiągniętego w roku 2022. Przez cały miniony rok polska gospodarka doświadczała spadającego tempa inflacji, która jednakże utrzymywała się systematycznie na podwyższonych poziomach, osiągając w grudniu +6,2%. Stopy procentowe w kluczowych gospodarkach zachodnich były systematycznie podnoszone w pierwszej połowie roku i utrzymały się na wysokich poziomach do końca 2023 roku. Rada Polityki Pieniężnej utrzymywała podwyższone stopy procentowe przez większą część roku, dokonując dwóch obniżek pod koniec roku (stopa referencyjna została obniżona z 6,75% do 5,75%).

Niskie tempo wzrostu gospodarczego w Polsce w minionym roku przekładało się na niski popyt na kredyt. Szczególnie widoczne było to w segmencie korporacyjnym, gdzie roczne dynamiki wolumenów kredytowych były ujemne. Niepewność geopolityczna oraz spowolnienie u kluczowych partnerów handlowych (szczególnie Niemiec) skłaniały przedsiębiorstwa do wstrzymywania się z większymi planami inwestycyjnymi, ograniczając zapotrzebowanie na kredyty inwestycyjne. Nagromadzone przez przedsiębiorstwa na przestrzeni 2022 roku zapasy i słabnący w roku 2023 popyt zmniejszały również zainteresowanie firm kredytem obrotowym. Nieco lepsza sytuacja miała miejsce w segmencie detalicznym. Złotowe kredyty hipoteczne zanotowały wzrost, który wynikał głównie z wprowadzenia rządowego programu „Bezpieczny kredyt 2%”. Program ten „rozruszał” rynek kredytów hipotecznych w drugiej połowie 2023 roku. Dodatnie dynamiki widoczne były również w obszarze kredytów konsumpcyjnych. Przez cały rok 2023 stopa bezrobocia w Polsce utrzymywała się na niskim poziomie i sytuacja finansowa konsumentów pozostawała stabilna, przyczyniając się do dobrej koniunktury w tym obszarze.

Depozyty w sektorze bankowym, zarówno w segmencie detalicznym, jak i korporacyjnym, rosły w minionym roku w umiarkowanym tempie. Środowisko wysokich stóp procentowych i korzystniejsza niż w latach poprzednich oferta depozytowa banków, zachęciły klientów do lokowania większej części oszczędności na depozytach terminowych. Jednakże tempo przenoszenia środków z depozytów bieżących na terminowe okazało się być znacznie wolniejsze niż zakładano na początku roku.

Pomimo spowalniającej gospodarki, a co za tym idzie malejącej aktywności klientów, banki poprawiły wynik prowizyjny w 2023 roku. Szczególnie in plus wyróżniały się prowizje związane z zarządzaniem aktywami i usługami brokerskimi, które ze względu na poprawiającą się sytuację na rynku kapitałowym w minionym roku wyraźnie wzrosły.

Silna presja inflacyjna w gospodarce przekładała się na istotny wzrost kosztów działalności banków. Wyraźnie rosły wynagrodzenia, jak również pozostałe koszty działalności, które były częściowo kompensowane przez banki poprzez kontynuację programów restrukturyzacji zatrudnienia oraz zmniejszania liczby oddziałów. Bank Pekao również kontynuował optymalizację sieci oddziałów.

W minionym roku nastąpił silny spadek kosztów regulacyjnych w sektorze bankowym. W roku 2022, ze względu na gospodarcze skutki wojny na Ukrainie, rząd wprowadził znaczące dodatkowe obciążenia dla banków (wakacje kredytowe, dodatkowe wpłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, System Ochrony Banków Komercyjnych). Koszty te nie wystąpiły w roku minionym, przyczyniając się do znaczącej poprawy wyników sektora. Dodatkowo, dzięki uczestnictwu w Systemie Ochrony Banków Komercyjnych, banki zapłaciły w 2023 roku niższe składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Koszty ryzyka w sektorze bankowym w 2023 roku znacząco wzrosły, głównie ze względu na rosnące rezerwy związane z kredytami hipotecznymi w CHF. Orzecznictwo sądowe pozostawało niekorzystne dla sektora, znacząco rosła liczba pozwów ze strony klientów. Nie udało się wypracować systemowego rozwiązania tego problemu. Banki były zmuszone do dotwarzania nowych rezerw z tego tytułu, co znacząco wpłynęło na rentowność sektora. Sytuacja ta jedynie w niewielkim stopniu dotyczyła Banku Pekao, który utworzył znaczące rezerwy na portfel CHF już w roku 2022. Pozostałe koszty ryzyka utrzymywały się przez większą część roku na stabilnym, relatywnie niskim poziomie.

W 2023 roku banki kontynuowały procesy związane z transformacją operacyjną i cyfrową, rosło znaczenie obsługi klientów w kanałach zdalnych, digitalizowano wiele procesów bankowych. Wprowadzano nowe rozwiązania techniczne i rozbudowywano funkcjonalności aplikacji bankowych. Zjawiskom tym towarzyszyła redukcja placówek stacjonarnych.

W przypadku Banku Pekao S.A. oraz Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. na dzień 31 grudnia 2023 rok minimalny łączny współczynnik kapitałowy wynosił 11,5%, współczynnik kapitału Tier I 9,5%, a współczynnik kapitału podstawowego Tier I 8,0%.

W dniu 20 marca 2023 roku Bank Pekao S.A. otrzymał indywidualne zalecenie KNF odnoszące się do polityki dywidendowej Banku. Według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank Pekao S.A., w zakresie podstawowych kryteriów określonych w stanowisku KNF z dnia 6 grudnia 2022 roku w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych w 2023 roku i przy uwzględnieniu jakości portfela kredytowego Banku, mierzonej udziałem należności niepracujących w łącznym portfelu należności sektora niefinansowego z uwzględnieniem instrumentów dłużnych, spełniał wymagania kwalifikujące do wypłaty do 75% dywidendy z zysku Banku wypracowanego w okresie 1 stycznia 2022 roku – 31 grudnia 2022 roku. Ponadto KNF zaleciła Bankowi Pekao S.A. niepodejmowanie, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, w tym również ewentualnych wypłat dywidend z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych oraz wykupów akcji własnych. Na podstawie powyższego zalecenia oraz uchwały Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku Pekao S.A. z 6 czerwca 2023 roku w sprawie podziału zysku Banku Pekao S.A. za 2022 rok, Bank Pekao S.A. wypłacił dywidendę w wysokości 74,9% zysku netto jednostkowego (82,8% zysku skonsolidowanego).

W dniu 14 grudnia 2023 roku Bank Pekao S.A. otrzymał zalecenie KNF, w którym KNF zaleciła Bankowi ograniczenie ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych (P2G), w wysokości 0,50 p.p. na poziomie jednostkowym oraz 0,49 p.p. na poziomie skonsolidowanym ponad wartość każdego z wymogów w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 92 ust. 1 lit. a-c Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych powiększonych o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 Ustawy Prawo bankowe oraz o wymóg połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4

¹Bufor antycykliczny wyliczony na dzień 31.12.2023 wynosił 0,0247% dla Banku oraz 0,0216 dla Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A.
²W związku z opublikowanym Rozporządzeniem Ministra Finansów bufor ryzyka systemowego został uchylony w dniu 19 marca 2020 roku.

Wartość bufora obowiązująca do tej daty wynosiła 3% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko dla wszystkich ekspozycji znajdujących się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym. Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier I.

³ Pillar II Requirement (P2R), czyli dodatkowy regulacyjny wymóg kapitałowy.

Kryteria określone w punktach 1 i 2 bank powinien spełniać zarówno na poziomie jednostkowym, jak i skonsolidowanym, według stanu na koniec 2023 roku oraz w dniu podjęcia decyzji przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy o wypłacie dywidendy.

Maksymalny możliwy do wypłaty poziom dywidendy z zysku wypracowanego w 2023 roku jest ograniczony do 75% w związku z oczekiwaniem wzmacniania bazy kapitałowej w celu absorpcji ewentualnej materializacji ryzyk zakumulowanych w otoczeniu polskiego sektora bankowego.

7 lutego 2024 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego, w którym KNF wskazała, że po przeanalizowaniu aktualnej sytuacji ekonomiczno-finansowej i kapitałowej Banku oraz argumentów i dodatkowych wyjaśnień przedstawionych przez Bank, KNF nie zgłasza zastrzeżeń do możliwości wypłaty przez Bank, w 2024 roku, w formie dywidendy, niepodzielonego zysku w kwocie 1 685 057 618,28 zł zatrzymanego przez Bank za rok 2019.

Ostateczna decyzja o podziale zysku za 2023 rok i jego przeznaczeniu na wypłatę dywidendy zostanie podjęta przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.