36. Rezerwy

Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Grupie ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne, oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania.

W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.

W pozycji tej ujmuje się rezerwy na sprawy sporne (w tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych oraz rezerwa dotycząca przedterminowych spłat kredytów konsumenckich), rezerwy związane z długoterminowymi świadczeniami pracowniczymi, włączając te wyceniane metodą aktuarialną oraz rezerwy na koszty restrukturyzacji. Rezerwę na koszty restrukturyzacji tworzy się, gdy spełnione zostaną ogólne kryteria ujmowania rezerw oraz szczegółowe kryteria dotyczące powstania obowiązku tworzenia rezerwy na koszty restrukturyzacji określone w MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”. Wysokość rezerwy z tytułu restrukturyzacji zatrudnienia ustalana jest przez Grupę w oparciu o najlepsze dostępne oszacowania bezpośrednich nakładów, które w sposób nieodzowny wynikają z restrukturyzacji oraz nie są związane z bieżącą działalnością Grupy.

Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat, oprócz zysków i strat aktuarialnych związanych z wyceną zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń, odnoszonych na inne całkowite dochody.

Rezerwy na sprawy sporne dotyczą spraw toczących się w postępowaniach sądowych, administracyjnych oraz innych sporów o charakterze prawnym.

Ponadto, pozycja ta obejmuje rezerwę dotyczącą przedterminowych spłat kredytów konsumenckich oraz kredytów hipotecznych utworzoną w rezultacie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) z dnia 11 września 2019 roku w sprawie C-383/18 dotyczącego pytań prejudycjalnych odnoszących się do prawa konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego.

Grupa dokonała analizy ryzyka prawnego wynikającego z powyższego wyroku i zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” dokonała oceny prawdopodobieństwa wypływu środków pieniężnych tytułem zwrotu prowizji w związku z przedterminową spłatą kredytów dokonaną przez kredytobiorców przed ww. wyrokiem TSUE.

Na dzień 31 grudnia 2023 roku saldo rezerwy dotyczącej przedterminowych spłat kredytów konsumenckich wykonanych przed wyrokiem TSUE (tj. przed dniem 11 września 2019 roku) oraz kredytów hipotecznych wynosi łącznie 11 milionów złotych (35 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2022 roku).

Rezerwy na sprawy sporne zostały oszacowane przy uwzględnieniu kwoty prawdopodobnej do zapłaty.

Saldo rezerwy restrukturyzacyjnej związane jest przede wszystkim z oszacowanymi kosztami restrukturyzacji sieci placówek.

Rezerwa na programy określonych świadczeń obejmują rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe oraz pośmiertne. Wartość bieżąca tego typu zobowiązań jest ustalana przez niezależnego aktuariusza za pomocą metody prognozowanych uprawnień jednostkowych.

Inne rezerwy obejmują w szczególności pozostałe rezerwy na świadczenia pracownicze oraz rezerwy na zwroty klientom środków z tytułu podwyższonych marż kredytów hipotecznych przed ustanowieniem hipoteki naliczonych i pobranych od klientów przed wejściem w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 roku o zmianie ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.