39. Programy określonych świadczeń
Na mocy postanowień wewnętrznych regulacji dotyczących wynagradzania, pracownikom Grupy bądź ich rodzinom przysługują określone świadczenia z innych tytułów niż wynagrodzenie za pracę:
- odprawy emerytalne i rentowe,
- odprawy pośmiertne.
Wartość bieżąca tego typu zobowiązań jest ustalana przez niezależnego aktuariusza za pomocą metody prognozowanych uprawnień jednostkowych („Projected Unit Credit Method”).
Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz pośmiertnych jest uzależniona od stażu pracy oraz wysokości otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia. Przewidywana kwota odpraw jest dyskontowana aktuarialnie, uwzględniając dyskonto finansowe oraz prawdopodobieństwo dotrwania danej osoby odpowiednio do wieku emerytalnego bądź momentu, w którym może nastąpić zgon. Dyskonto finansowe jest ustalane na podstawie aktualnych na dzień bilansowy rynkowych stopach zwrotu z obligacji skarbowych. Prawdopodobieństwo dotrwania danej osoby odpowiednio do wieku emerytalnego bądź momentu, w którym może nastąpić zgon, jest ustalane metodą ryzyk współzawodniczących („Multiple Decrement Model”), gdzie pod uwagę bierze się następujące ryzyka: możliwość zwolnienia z pracy, ryzyko całkowitej niezdolności do pracy oraz ryzyko śmierci.
Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne, obejmujące:
- ryzyko stopy procentowej – spadek rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych spowoduje zwiększenie zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,
- ryzyko wynagrodzeń – wzrost wynagrodzeń pracowników Grupy spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,
- ryzyko długowieczności – zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia pracowników Grupy spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń.
Do głównych założeń, przyjętych przez niezależnego aktuariusza na dzień 31 grudnia 2021 roku, należą:
- stopa procentowa do dyskontowania przyszłych świadczeń w wysokości 3,6% (na dzień 31 grudnia 2020 roku – 1,2%),
- długookresowa roczna stopa wzrostu wynagrodzeń na poziomie 2,5% (na dzień 31 grudnia 2020 roku – 2,5%),
- prawdopodobieństwo odejść pracowników obliczone na podstawie historycznych danych dotyczących rotacji zatrudnienia w Grupie,
- umieralność przyjęta zgodnie z Tablicami Trwania Życia dla mężczyzn i kobiet, publikowanymi przez GUS, odpowiednio skorygowanymi na podstawie historycznych danych Grupy.
Uzgodnienie wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń
Poniższa tabela przedstawia uzgodnienie bilansu otwarcia z bilansem zamknięcia wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń
2021 | 2020 | |
---|---|---|
Stan na początek okresu | 294 880 | 290 269 |
Koszty bieżącego zatrudnienia | 14 490 | 17 741 |
Koszty z tytułu odsetek | 3 523 | 5 788 |
Ponowna wycena zobowiązania: | -47 790 | 10 964 |
zyski i straty aktuarialne powstałe na skutek zmian założeń demograficznych | -7 211 | -2 691 |
zyski i straty aktuarialne powstałe na skutek zmian założeń finansowych | -40 507 | 7 061 |
zyski i straty aktuarialne powstałe na skutek korekty założeń ex-post | -72 | 6 594 |
Wypłacone świadczenia | -24 873 | -29 715 |
Połączenie jednostek gospodarczych | 138 | -167 |
Stan na koniec okresu | 240 368 | 294 880 |
Analiza wrażliwości
Poniższa tabela pokazuje, jaki wpływ na zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń miałyby zmiany w odpowiednich założeniach aktuarialnych o 1 punkt procentowy.
31.12.2021 | ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU PROGRAMÓW OKREŚLONYCH ŚWIADCZEŃ | |
WZROST O 1 PUNKT PROCENTOWY | SPADEK O 1 PUNKT PROCENTOWY | |
Stopa dyskontowa | -18 191 | 20 763 |
Stopa wzrostu wynagrodzeń | 20 682 | -18 456 |
31.12.2020 | ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU PROGRAMÓW OKREŚLONYCH ŚWIADCZEŃ | |
WZROST O 1 PUNKT PROCENTOWY | SPADEK O 1 PUNKT PROCENTOWY | |
Stopa dyskontowa | -25 539 | 29 601 |
Stopa wzrostu wynagrodzeń | 28 914 | -25 487 |
Zapadalność zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń
Poniższa tabela przedstawia profil zapadalności zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń.
31.12.2021 | 31.12.2020 | |
---|---|---|
Średni ważony okres obowiązywania zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń (w latach) | 8,53 | 9,57 |