47. Zdarzenia po dacie bilansu

Jak wskazano w szczegółach w Nocie 46.3 w dniu 16 lutego 2023 roku Rzecznik Generalny TSUE („Rzecznik”) wydał opinię odnoszącą się do tego czy w sytuacji, gdy umowa kredytu zawarta przez bank i konsumenta jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (bank – kapitału kredytu, konsument – rat, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mogą domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń.

W powyższej opinii Rzecznika na gruncie Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich („Dyrektywa”):

• roszczenia konsumenta w zakresie domagania się innych świadczeń – nie pozostają w sprzeczności z jej postanowieniami, przy czym do sądu krajowego należy ustalenie, w świetle prawa krajowego, czy konsumenci mają prawo dochodzić tego rodzaju roszczeń oraz jeżeli tak jest, rozstrzygnięcie o ich zasadności;
• roszczenia banków w zakresie domagania się od konsumenta dodatkowych świadczeń (tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału) – sprzeciwiają się takiej wykładni sądowej prawa krajowego, która przyznawałaby bankom takie roszczenia.

Powyższa opinia nie ma charakteru wiążącego, a wyrok TSUE odnoszący się do powyższego obszaru spodziewany jest najwcześniej w połowie 2023 roku.

Grupa dokonała oszacowania rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF zgodnie z założeniami przedstawionymi w Nocie 46.3, zakładając istotny wzrost liczby spraw spornych w przyszłości oraz negatywny charakter rozstrzygnięć sądowych. W kalkulacji rezerwy Grupa nie uwzględnia pobierania od kredytobiorców wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

Grupa ocenia, iż ewentualne podzielenie przez TSUE w jego rozstrzygnięciu stanowiska Rzecznika wyrażonego w opinii, w przyszłości może wpłynąć na konieczność rewizji założeń związanych z wyliczeniem rezerwy i na dokonywane przez Grupę szacunki w zakresie oczekiwanej liczby pozwów oraz roszczeń (wynagrodzenia) dla kredytobiorcy, które nie są możliwe do skwantyfikowania na dzień dzisiejszy.

Z dniem 1 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany stosowanych rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9, określone w art. 473a Rozporządzenia 575/2013 oraz niezrealizowanych zysków i strat dotyczących instrumentów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, określone w art. 468 Rozporządzenia 575/2013. Grupa szacuje, iż spowodują one zmianę łącznego współczynnika kapitałowego Grupy o około -0,5 p.p.